Bài diễn văn của ông trùm da đỏ Seattle

Seatle (1786-1866) là ông trùm các bộ lạc da đỏ Duwamish và Suquamish lúc đó sinh sống bên vùng đông nước Mỹ. Sau khi đã tạo nên Khu vực Washington năm 1853, chính phủ Washington « đề nghị » người da đỏ ký các hiệp định để mua đất của họ. Người da đỏ biết là không thể nào từ chối được. Dưới đây là bài diễn văn hùng hồn và đau đớn của ông Seattle, trùm da đỏ, đọc trước thống đốc Isaac Stevens. Nhiều ý và căn dặn được nhắc đi nhắc lại, đọc lên thấy rất thấm thiết. Bài diễn văn này được coi là một bài học, một gia tài văn học thiêng liêng để đời và đã được dịch sang nhiều thứ tiếng. Nguyễn Vạn An phóng dịch từ bản đã dịch...

Read More

Phạm Quỳnh: Bàn về quốc học

 Phạm Quỳnh: Bàn phiếm về văn hóa Đông - Tây Bài liên quan Phan Khôi: Luận về quốc học “Or cette notion de d’objectivité, cette habitude de la précision, cést précisément ce qui manque, sembletil, à la connaissance orientale, d'ailleurs substantiellement si riche, spirituellement si profonde. Seraitil impossible d’appliquer la forme de la science occidentale au contenu de la connaissance orientale ?.... René Gillouin (Questions politiques et religieuses)   Cái học của Đông phương vẫn có cái bản chất phong phú, cái tinh thần thâm trầm thật, nhưng chính là thiếu một cái quan niệm về khách quan, không quen...

Read More

Người Việt và khát khao ra biển lớn

Khi nhà du hành Mỹ Neil Armstrong là người đầu tiên đổ bộ xuống mặt trăng, ông đã nói một câu rất nổi tiếng ngay khi khởi bước đầu tiên : “Đó là một bước đi nhỏ, nhưng là một bước tiến rất lớn của nhân loại”. Các nhà khoa học cũng thường nói đến thời điểm xuất phát rất quan trọng của vạn vật, theo tiếng Tây, người ta gọi là Depart. Các phi công thường nói, lái máy bay, khó nhất là lúc cất cánh, sau đó là lúc hạ cánh, còn đang bay thì không khó lắm. Còn người Việt thường nói “Khắc đi thì khắc đến, không đi thì không đến”. Nhưng muốn đi mà chẳng khởi hành thì chẳng bao giờ đi được, mà đã không đi thì không đến. Đó...

Read More

Văn minh tân học sách

Đầu thế kỷ XX, ở nước ta xuất hiện một tác phẩm chữ Hán của tác giả vô danh nhan đề "Văn Minh Tân Học Sách" (文明新學策). Cuốn này ra đời trước khi xuất hiện phong trào Duy Tân và Đông Kinh Nghĩa Thục (trước năm 1905), sau này dùng làm tài liệu giáo khoa của trường Đông Kinh Nghĩa Thục, năm 1907. Văn Minh Tân Học Sách là một áng văn nghị luận, bàn về văn minh ta, văn minh Tây, nêu lên những nguyên nhân làm cho nước ta chậm tiến, ngưng trệ kéo dài, đồng thời đưa ra những biện pháp văn hóa và kinh tế nhằm đưa nước ta tiến kịp phương Tây. Văn Minh Tân Học Sách nhấn mạnh: "Văn minh là chủ nghĩa mở mang trí khôn cho dân" và "chấn hưng dân khí,...

Read More

Nguyễn Trần Bạt: Cái TÔI và cái CHÚNG TA

Một trong những nội dung quan trọng của cái Tôi là cái Chúng ta. Chúng ta là một trạng thái phát triển của cái Tôi, một trạng thái cá biệt của cái Tôi. Chúng ta và Tôi không phải là hai không gian độc lập khác nhau. Cái Tôi là trên hết, là nguồn gốc của mọi thứ còn lại, trong đó có cái Chúng ta. Nhiều người vẫn luôn cho rằng cái Chúng ta bao trùm lên cái Tôi nhưng không phải thế, cái Tôi chứa tất cả mọi thứ. Khi nào cái Chúng ta ở bên ngoài cái Tôi, bao lên cái Tôi thì đó là trái tự nhiên. Nếu đặt cái Chúng ta lên trên cái Tôi sẽ làm phá vỡ định nghĩa quan trọng nhất về con người. Tự do sinh ra con người, con người là chủ thể của sự đàm phán và tạo ra các khế ước. Cái Chúng ta tồn tại được là nhờ những thoả thuận mà không có những cái Tôi thì không thể có thoả thuận....

Read More

Nguyễn Trần Bạt: Tự do và các quyền con người

Có nhiều cách tiếp cận các quyền của con người. Trong các học thuyết pháp lý hiện hành ở các nước phát triển, các quyền con người được phân định rõ ràng và được đảm bảo thực thi trên thực tế. Trong khi ở các nước kém phát triển, các quyền con người dường như chưa được phân định và lý giải rành mạch. Rất nhiều khái niệm bị lẫn lộn, thậm chí một số quyền được nhấn mạnh, một số quyền bị coi nhẹ, một số quyền không được đáp ứng hay không được đảm bảo. Có thể thấy, từ trước đến nay, các khái niệm về quyền được hiểu một cách hết sức kỹ thuật, và do đó nó trở thành đối tượng nghiên cứu trong các ngành hẹp của khoa học xã hội....

Read More